Wat is een depressie?
Een depressie is een stemmingsstoornis die ervoor zorgt dat je je lusteloos en somber voelt, wat je dagelijks leven flink beïnvloedt. Het gaat verder dan gewoon een slecht humeur of een dipje. Als je depressief bent, verlies je je interesse in de mensen en dingen om je heen. Je hebt weinig energie, voelt je constant onrustig en gespannen. Hierdoor vind je het lastig om met anderen om te gaan en afspraken na te komen. Ook kan je niet echt meer genieten van dingen die je eerst waardeerde en blijf je het liefst de hele dag in bed liggen.
Depressie is een veelvoorkomende psychische aandoening. Bijna een kwart van de Nederlandse bevolking krijgt er ooit mee te maken (Trimbos). Het kan iedereen overkomen, maar het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Ook kinderen kunnen er last van krijgen.
Chronisch depressief
Een depressie is bij de meeste mensen gelukkig tijdelijk en gaat, met de juiste hulp en behandeling, weer weg. Gemiddeld duurt een depressie 8 maanden. Toch kan een depressie langer aanhouden. Als je langer dan twee jaar last hebt van depressieve klachten, spreken we van een chronische depressie. Meestal zijn de klachten die je ervaart mild, maar deze blijven wel een lange periode hangen. Als je chronisch depressief bent, zie je de wereld door een grijze bril. Dagelijkse taken uitvoeren lukt je nog wel, maar je houdt weinig energie over voor andere dingen. Een chronische depressie kan jarenlang aanhouden en sommige mensen hebben hier hun hele leven last van.
Symptomen depressie
De kenmerken van een depressie verschillen van persoon tot persoon. Duidelijk is: het heeft veel invloed op je leven. Vaak hebben mensen met depressieve klachten nergens zin in of energie voor, ze hebben moeite met hun werk en ze zien overal tegenop. Ook verzorgen ze zichzelf minder goed en besteden ze weinig tot geen tijd aan vrienden of familie. Iemand met een depressie, draagt meestal de hele dag een zwaar gevoel met zich mee. De kenmerken van een depressie zijn zowel psychisch als lichamelijk.
Psychische symptomen depressie
- Je hebt een sombere stemming voor het grootste gedeelte van de dag.
- Je hebt minder interesse of plezier in dingen.
- Je hebt gevoelens van waardeloosheid en hopeloosheid.
- Je hebt moeite met beslissingen maken.
- Je voelt weinig emoties.
- Je kan je eenzaam voelen.
Lichamelijke symptomen depressie
- vermoeidheid en/of geen energie;
- onrustig gevoel in je lichaam;
- zwaar gevoel in je armen en benen;
- weinig trek in eten of meer eten dan eerst.
Zware depressie symptomen
Bij een ernstige depressie zijn de symptomen zo erg dat het normale dagelijkse leven bijna onmogelijk wordt. Je kan niet meer goed voor jezelf zorgen, dingen ondernemen en zelfs boodschappen halen is je teveel. Alles voelt zwaar en uitzichtloos. Een ernstige depressie herken je doordat je last hebt van veel symptomen of doordat de klachten snel erger worden. De symptomen die je bij een zware depressie kan ervaren zijn:
- gewichtsverlies of juist gewichtstoename;
- slaapproblemen: te veel willen slapen of niet kunnen slapen;
- veel aan zelfdoding denken;
- traag bewegen;
- moeite met concentreren of nadenken;
- prikkelbaar zijn;
- piekeren;
- een extreem onrustig gevoel in je lichaam hebben;
- het gevoel hebben dat je niks waard bent of je hebt veel schuldgevoelens.
Als je langer dan twee weken een somber gevoel hebt, interesseverlies hebt en last hebt van minimaal vijf lichamelijke en/of psychische symptomen, is de kans groot dat je een depressie hebt.
Symptomen depressie bij een vrouw en man
Hoewel het hetzelfde probleem is, uiten de symptomen van een depressie zich bij vrouwen anders dan bij mannen. Vrouwen voelen zich vooral somber en hebben minder plezier in dingen. Ze hebben ook lichamelijke klachten, zoals eetlustveranderingen, slaapproblemen en vermoeidheid. Mannen daarentegen zijn vaak prikkelbaarder en sneller boos. Ze verbergen vaak dat ze weinig energie hebben en blijven langer doorwerken. Mannen grijpen sneller naar alcohol of drugs dan vrouwen. Wat vaak eerder doet denken aan een verslaving, dan een depressie.
Gedachten bij depressie
Een depressie kan jouw gedachtegang beïnvloeden. Je kan bijvoorbeeld gedachten ervaren die je (bijna) nooit eerder had. Kom je ’s nachts moeilijk in slaap doordat je piekert? Ook dit is één van de symptomen. Als je lijdt aan een depressie ervaar je vaak negatieve of beperkende gedachten die maar door je hoofd blijven malen. Ook kan het zijn dat je veel nadenkt over de dood en/of zingeving (de zin van het leven).
Gedrag bij depressie
Een depressie kan invloed hebben op jouw gedrag en energieniveau. Je voelt je bijvoorbeeld futloos of je bent misschien sneller boos of geïrriteerd. Ook kan het zijn dat je meer moeite hebt met het nemen van besluiten. Een depressie kan ook jouw concentratievermogen beïnvloeden en een gevoel van rusteloosheid veroorzaken.
Klachten die vaak samengaan met depressie
Een depressie kan samengaan met andere mentale klachten zoals verslavingsproblematiek, rouwreacties, psychoses en een angststoornis.
Ook kan het voorkomen dat fysieke klachten als nierfalen, de ziekte van Parkinson en kanker samengaan met depressiviteit. In sommige gevallen vindt dit toevallig plaats, maar er kan ook sprake zijn van een verband. Een fysieke ziekte kan namelijk veel spanning of pijn met zich meebrengen en dit alles kan zorgen voor depressieve gevoelens/symptomen.
Depressie en suïcide
De wanhoop en uitzichtloosheid die vaak samengaan met een depressie kunnen ervoor zorgen dat je aan zelfdoding denkt. Depressie verhoogt de kans op zelfdoding, maar zeker niet iedereen met een depressie is suïcidaal.
Als je aan zelfdoding denkt, praat daar dan over met de deskundige vrijwilligers van 113 Zelfmoordpreventie via de telefoon (0900-0113) of chat (24 uur per dag bereikbaar).
Verschil tussen depressie en somberheid
Als je je voor een periode even niet goed voelt, wil dat niet meteen zeggen dat je depressief bent. Soms voel je je neerslachtig voor een paar dagen of voor een korte periode. Meestal is hier een duidelijk aanwijsbare reden voor. Gelukkig kan je nog wel dingen uitvoeren en zodra je afgeleid bent, kan je plezier ervaren. Het gaat hier om een tekort aan motivatie.
Bij een depressie is dit niet het geval. Je gedrevenheid is niet meer terug te vinden en je ervaart geen plezier meer. Je bent je motivatie volledig kwijt. Zelfs als je dingen wilt doen, lukt het gewoon niet meer. Als je langer dan twee weken last hebt van zo'n sombere bui en het beïnvloedt je dagelijks leven, spreken we over een depressie.
Oorzaak depressie
Er is niet een duidelijke oorzaak voor een depressie. Meestal spelen verschillende factoren een rol. Als een van je ouders depressief is, vergroot dit de kans dat jij het ook wordt. Ook ziekte en medicijngebruik kunnen een rol spelen, net als hormonale schommelingen.
Sommige mensen kunnen beter omgaan met tegenslagen dan anderen. Als jij moeite hebt met het verwerken van moeilijke situaties, loop je een groter risico op een depressie. Onzekerheid, perfectionisme en faalangst vergroten eveneens het risico.
Je omgeving heeft ook invloed. Als je als kind verwaarloosd bent, of eenzaam was, ben je kwetsbaarder voor een depressie. Andere traumatische gebeurtenissen kunnen ook het risico op een depressie verhogen.
Soorten depressies
Depressies zijn niet allemaal hetzelfde. De ernst kan variëren, maar ook op andere vlakken kunnen ze veel van elkaar verschillen. In de psychologie onderscheiden we over het algemeen de volgende soorten:
- Manische- of bipolaire-depressieve stoornis
- Psychotische depressie
- Chronische depressie
- Dysthyme stoornis
- Seizoensgebonden depressie (zoals een winterdepressie en zomerdepressie)
- Postnatale depressie
- PMDD (PMS-klachten gepaard met angstklachten, prikkelbaarheid en stemmingswisselingen).
Wil je meer informatie over de verschillende vormen van depressies? Lees hier meer over de verschillende soorten depressies.
Behandeling depressie
Er zijn verschillende mogelijkheden bij het behandelen van een depressie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) of Acceptance and Commitment Therapy (ACT), maar ook mindfulness of bewegingstherapie kunnen helpen. Ben je benieuwd naar deze behandelingen en hoe ze jou kunnen helpen bij een depressie? Lees hier alles overdepressie behandeling.
Hulp bij depressie
Heb je last van sombere gevoelens? Of wil je meer weten over de behandeling van depressie? Neem gerust contact op met ons verwijsteam. Dit doe je door een gratis adviesgesprek te plannen of bel ons op 085-4014720.
Bronnen
Bij het samenstellen van deze pagina is gebruik gemaakt van de volgende bronnen: Thuisarts, GGZ standaarden en Trimbos.
Informatie gecontroleerd door expert
De informatie op deze pagina is gecontroleerd en goedgekeurd door Bram Vugts, psycholoog in Breda. Bram is onder andere gespecialiseerd in het behandelen van een depressie en aangesloten bij het NIP en bij Psyned.
